انواع صلح و سازش در دعاوی کیفری و حقوقی به همراه نمونه فرم درخواست سازش

در این مقاله به موارد و تفاوت انواع سازش در دعاوی کیفری و دعاوی مدنی پرداخته می شود و در ادامه انواع شرایط صلح و سازش با متهم در جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت، اثر گذشت شاکی در جرایم غیرقابل گذشت قبل و بعد از صدور حکم قطعی و نمونه فرم درخواست سازش در دعوی کیفری و مدنی آورده شده است.

در ابتدا به تعریف جرم می پردازیم کلمه ای رایج که هنوز بسیاری از افراد به مفهوم آن اشراف ندارند.جرم یعنی عملی که ترک یا انجام آن از نظر قانون قابل مجازات باشد و پس از ارتکاب، موجب برهم زدن نظم اجتماعی شود .

جرایم در یک دسته بندی عمده به دو نوع قابل گذشت و غیرقابل گذشت تقسیم می شوند. جرایم قابل گذشت به جرایمی گفته می شود که قانونگذار به لحاظ رعایت مصالح اجتماعی با خانوادگی جنبه خصوصی آنها را بر جنبه عمومی شان برتری داده است و تعقیب آنها موکول به شکایت شاکی است. حتی پس از اعلام شکایت نیز شاکی حق دارد از تعقیب متهم صرف نظر کند. بنابراین با اعلام گذشت او، تعقیب متهم متوقف خواهد شد. جرایمی چون ترک انفاق، فحاشی، افشای سر، تخریب اموال و... از جمله جرايم قابل گذشت به شمار می روند. برعکس، در جرایم غیر قابل گذشت اعلام شکایت یا گذشت شاکی تأثیری در امر تعقیب ندارد و نماینده جامعه (دادستان) مکلف است به محض اطلاع، متهم را تحت تعقیب قرار دهد. البته باید توجه داشت که در جرایم غیر قابل گذشت اعلام رضایت شاکی در اخذ تصمیم نهایی دادگاه درباره متهم، با رعایت شرایطی که به آنها خواهیم پرداخت موثر خواهد بود. از جمله این جرایم عبارتند از: شرب خمر، کلاهبرداری، قتل عمدی، سرقت، مزاحمت تلفنی و ....

صلح و سازش در جرایم قابل گذشت

در جرایم قابل گذشت یعنی جرایمی که با گذشت شاکی و متضرر از جرم تعقيب، رسیدگی یا اجرای حکم متوقف می شود، گذشت باید به صراحت و بدون هیچ گونه قید و شرطی باشد. بنابراین به گذشت مشروط و معلق در مراجع قضایی ترتیب اثر داده نخواهد شد. برای مثال شخص ( الف ) از شخص (ج) به عنوان فحاشی شکایت می کند ولی با وساطت آشنایان و فامیل ها از شکایت خود صرف نظر می کند. پس در رضایت نامه می نویسد که اگر ( ج ) تعهد کند که دیگر برای او ایجاد مزاحمت نکند و به او ناسزا نگوید ، حاضر است رضایت دهد. به این گونه سازش نامه ها که دارای قید و شرط است در دادسرا یا دادگاه ترتیب اثر داده می شود. زیرا رضایت الف بسته به آن است ک ج متعهد گردد در آینده مرتکب عمل مورد نظر شخص الف نخواهد شد. از این رو اعلام رضایت باید بدون هیچ گونه ابهام و قید و شرط باشد.

نمونه فرم رضایت نامه شاکی در جرایم قابل گذشت در امور کیفری

ریاست محترم شعبه...
تاریخ: ....

با سلام احتراما اینجانب..................................................... شاکی پرونده کلاسه ................................................ که تحت عنوان .......................................... فحاشی و...) از آقای / خانم ........................................ شکایت کرده بودم، با توجه به مذاکرات اصلاحی، بدین وسیله به صورت منجز (بدون هیچ قید و شرطی) رضایت خود را اعلام می کنم و هیچ گونه شکایتی از ایشان در امر کیفری ندارم.
امضاء